Povijest Finske
History of Finland
Podrijetlo Finskog naroda je još uvijek predmet rasprava, iako mnogi ucenjaci tvrde da je njihova prva postojbina bila ono što danas znamo kao zapadni centar Sibira.Finci su stigli na današnji teritorij Finske države prije nekoliko tisuca godina, tjerajuci Laponce u sve udaljenije sjeverne krajeve.Finski i Laponski – jezik Finske manjine Laponaca- su i jedan i drugi Finsko-Ugarski jezici i u Uralskoj su više nego Indo-Evropskoj jezicnoj obitelji. Finska 700-godišnja asocijacija sa Kraljevstvom Švedske zapocela je 1154, kad je Švedski kralj Eric uveo kršcanstvo u Finsku.Tijekom stoljece, Finska je odigrala važnu ulogu u politickom životu Švedsko-Finskog «carstva», a Finski vojnici su cesto bili brojcano dominantni u švedskoj vojsci.Finci su takoder formirali znacajan postotak medu prvim švedskim naseljenicima u Americi u 17. stoljecu.Nakon finske inkorporacije u Švedsku u 12. stoljecu, švedski je postao dominantan jezik, iako je finski povratio svoj status nakon ponovnog budenja finskog nacionalizma u 19. stoljecu.Objavljivanje finskog nacionalnog epa «Kalevala» 1835. – zbirka tradicionalnih mitova i legendi- uzburkala je nacionalne strasti, a kasnije dovela i do finske nezavisnosti od Rusije. 1809 Finsku je osvojio car Aleksandar I, te ju time ucinio nezavisnom vojvodinom povezanom sa Carskom Rusijom do kraja 1817. 6.prosinca 1917, nedugo nakon Boljševicke Revolucije u Rusiji, Finska je proglasila svoju nezavisnost.1918 zemlja je iskusila kratak, ali gorak gradanski rat koji je obojao domacu politiku za niz nadolazecih godina. Za vrijeme Drugog Svjetskog Rata, Finska se dva puta borila sa Sovjetskim Savezom- u Zimskom Ratu 1939-40 i ponovno u nastavku rata 1941-44.Slijedio je Laponski Rat 1944-45, kad se Finska borila protiv Njemaca dok su povlacili svoje trupe iz sjeverne Finske. Sporazumi potpisani 1947 i 1948 sa Sovjetskim Savezom ukljucivali su obaveze i ogranicenja za Finsku u odnosu na SSSR, kao i teritorijalne ustupke od strane Finske; oba sporazuma su poništena 1991 nakon raspada Sovjetskog Saveza. Kao clanica Evropske Unije, Finska je jedina Nordijska država koja je prihvatila sistem eura i njegovu inicijaciju u sijecnju 1999.
|